منتورینگ چیست و منتورادبی چه می کند؟
منتورینگ، رابطه ای قوی و حرفه ای است که طی آن فرد حرفه ای و با تجربه به فرد دیگری کمک می کند تا مهارت ها و توانایی هایش را در زمینه ای مشخص بالا ببرد.
شاید بشود منتور را مربی معنی کرد. فرد با تجربه ای که به فرد بی تجربه کمک می کند راه رسیدن به مقصود را درست برود. منتورینگ، واژه ای است که بیشتر در اقتصاد و روان شناسی به کار می رود. مثلا کسی که می خواهد کسب و کار راه بیندازد برای رسیدن به موفقیت با یک منتور کارش را شروع می کند. یا کسی که مشکلات رفتاری و روانی دارد با یک منتور قدم به قدم برای درمان خودش گام برمی دارد و منتور نقش الگو را برای او بازی می کند.
منتور به فرد تازه کار توصیه می کند و مشاوره می دهد، الهام می بخشد، تشویق می کند،هدف گذاری می کند، حمایت می کند، فرد را به متخصص های دیگر ارجاع می دهد و بسیاری دیگر.
حالا من می خواهم واژه ی منتور و منتورینگ را وارد ادبیات مخصوصا ادبیات کودک کنم.
آموزش بر اساس منتورینگ یا رابطه مربی – شاگردی چیز جدیدی در ایران نیست. دست کم نویسندگان نسل من با همین روش تربیت شده اند. از جمله خودم.
اما آنچه واقعا برای نسل من که اولین نسل نویسندگان و شاعران آموزش دیده با روش مربی – شاگردی بعد از انقلاب بودیم اتفاق افتاد این بود که همه چیز اتفاقی پیش می رفت. شانس من بود که با مصطفی رحماندوست آشنا شدم، شانس نوآموز دیگری بود که با رضا رهگذر و امیرحسین فردی آشنا شد.و… در منتورینگ جدید باید سیستم و سازوکاری ایجاد شود که شاگرد نه بر اساس اتفاق و یا شانس بلکه براساس عقل و انتخاب و ویژگی های شخصی و هنری اش منتور مناسب را انتخاب کند. البته دسترسی به فهرستی از منتورهای علاقه مند به آموزش نسل جوان ضروری است.
چطور می توانیم منتور انتخاب کنیم و آیا نویسنده ها و شاعران کودک و نوجوان می توانند منتورهای مناسبی باشند؟ از نظر من بله. نویسنده ها و شاعران برای منتوری مناسبند اما به گزینه های دیگری هم می شود فکر کرد. به کسانی که شاعر و نویسنده نیستند اما دانش و تخصص بسیاری در زمینه ی نویسندگی و شاعری دارند. مهم نیست منتور نویسنده باشد یا نباشد. شاعر باشد یا نباشد. مهم احاطه کامل بر موضوعات ادبیات کودک است. و چه کسانی این احاطه کامل را دارند؟
در چند روز اخیر دو نقد از رمان ” بازگشت هرداد” دریافت کرده ام. مگر نقد حرفه ای تر از این هم می شود؟ چنان زیر و روی رمانم را منتقد شکافته بود که حظ وافر بردم. منتقد کی بود؟ یکی از دانش آموختگان رشته ادبیات کودک دانشگاه شهید بهشتی. این را گفتم که بگویم علاوه بر نویسندگان و شاعران بهترین منتورهای ادبیات کودک ایران همین فارع التحصیل های دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه مشهد و دانشگاه شیراز و هر دانشگاه دیگری که رشته ادبیات کودک را ارائه می دهد هستند. واحد های درسی این دانشجوها بسیار دقیق انتخاب شده است. از زیبایی شناسی ادبیات کودک تا کودک و تفکر خلاق، از ادبیات عامیانه گرفته تا روش تحقیق در ادبیات کودک. بازنویسی، تاریخ ادبیات کودک، کودک و رسانه و و و. دوره هایی غنی و بسیار پر بار. منتورهای اینچنینی لازم نیست خودشان نویسنده باشند. همین که نویسنده ها و سبک و کتاب هایشان را بشناسند می توانند به آن ها ارجاع بدهند. شنیده ام که این دانشجوها جلد به جلد کتاب های کودک و نوجوان را می خوانند و درباره شان صحبت می کنند و گزارش می نویسند. درود به اساتید این دانشجوها و البته خودشان و درود به همه کسانی که اجازه دادند و خواهند داد که اسمشان در فهرست منتورهای این سایت قرار بگیرد تا دانش خود را در سرتاسر ایران و حتی خارج از ایران به حرکت و گردش درآورند.
علاقه مندان به ارتقا و هدفمند کردن استعداد نویسندگی و شاعری خود می توانند یکی از منتورها را انتخاب و با پست الکترونیکی با آن ها ارتباط برقرار کنند. منتورینگ یک روش آموزش انبوه نیست. کلاس درس نیست که سی نفر دانشجو داشته باشد و یک استاد. این یک روش آموزش فرد به فرد است. بنابر این شاید استادان گرانقدری که معرفی می کنیم بیشتر از یک و نهایتا سه نفر را برای آموزش قبول نکنند. پس اولویت با کسانی است که زودتر تصمیم بگیرند و اقدام کنند.
در فهرست الفبایی منتورها شما با تعدای از بهترین، توانمندترین و معروف ترین نویسندگان و شاعران و منتقدین ایران آشنا می شوید. این یک فرصت بی نظیر برای همه ی علاقه مندان به ادبیات کودک و نوجوان است. فرصتی بی نظیر برای هموطن های دور از پایتخت و حتی ایرانیان خارج از کشور. از این فرصت به شایستگی استفاده کنید. در قسمت منتورهای ادبی شما با تعدادی از منتورها آشنا می شوید.
